Έχω την εντύπωση ότι επαναλαμβάνουμε μια συζήτηση που είχε διεξαχθεί πριν από 28 χρόνια. Σαν να μην έχουν διαμεσολαβήσει μια σειρά ιστορικών γεγονότων και ιστορικών εξελίξεων. Σαν να μην έχουμε καταστεί σοφότεροι. Συζητάμε για το λεγόμενο «Μακεδονικό» σαν να μην έχουμε κατανοήσει τον τρόπο γέννησης των εθνικών κρατών και τις διαδικασίες μετεξέλιξής τους.

28 χρόνια είναι πολλά για να έχουμε τα ίδια πάθη. Τότε, στον τοκετό και την τελευταία αφετηρία του προβλήματος γεμίζαμε τις πλατείες και τις μεγάλες λεωφόρους των μεγαλουπόλεων της πατρίδας μας κατά χιλιάδες. Μερικές φορές, στις φάσεις όξυνσης, κατά εκατοντάδες χιλιάδες. Κρατούσαμε ψηλά τα πλακάτ.  Και η αδρελίνη των συγκινήσεών μας ξεπερνούσε τις συνήθεις αντοχές μας. Δάκρυσε μπροστά στις κάμερες ακόμα και ο τότε Πρόεδρος της Δημοκρατίας Κωνσταντίνος Καραμανλής. Ένας σκληροτράχηλος πολιτικός που ήταν και επεδίωκε να δείχνει ότι δεν ενδίδει συναισθηματικά σε οτιδήποτε.

Τραγικά λάθη της κυβέρνησης αλλά και της αξιωματικής αντιπολίτευσης πυροδότησαν πρόσφατα το ίδιο πρόβλημα. Χωρίς εμφανή δικαιολογία και σκεπτικό.  Αρχίσαμε να συζητάμε όλοι μαζί τις διάφορες εναλλακτικές προτάσεις ονοματοδοσίας του μικρού γειτονικού κράτους των Σκοπίων χωρίς να γνωρίζουμε ή να μας έχει κοινοποιηθεί τι πραγματικά θέλει ή σχεδιάζει η πολιτική ηγεσία και το πολιτικό σύστημα του κράτους αυτού. Ούτε καν για το ποια προετοιμασία αυτού του τελευταίου γύρου διαπραγματεύσεων έχει πραγματοποιηθεί.  Δεν είναι δυνατόν να μην γνωρίζουμε εμείς ως πολιτικό σύστημα και ως κοινωνία το τι συζητάμε με τους εκπροσώπους των Σκοπίων, όταν η άλλη πλευρά, ο «εχθρός» γνωρίζει το τι τους λέμε και προτείνουμε.

Την προσεχή Κυριακή θα ξέρουμε. Αν οι τεχνηέντως «τερατώδεις» αριθμοί των συμπολιτών μας, που θα συγκεντρωθούν στην Θεσσαλονίκη και στην Αθήνα, θα είναι μια καλή επανάληψη εκείνων των μεγάλων αριθμών των αρχών της δεκαετίας του '90.  Χωρίς να αποκλείουμε την ανατριχιαστική περίπτωση πρόκλησης επεισοδίων και την όποια δραστηριότητα μυστικών υπηρεσιών, «φίλιων» κρατών ή και όχι. Αυτή η ιστορική αριθμομηχανή σε κάθε περίπτωση δεν μπορεί να κρύψει την διαχρονική κόπωση του Ελληνικού λαού από την ενασχόληση του και το ενδιαφέρον του για το «Μακεδονικό».

Προσωπικά νομίζω ότι διαπράττουμε δύο βασικά λάθη. Το πρώτο αφορά την τήρηση προτεραιότητας ως προς τα δύο ξεχωριστά, πλην, αλληλοτροφοδοτούμενα ζητήματα. Το όνομα, που πρέπει να δοθεί στο μικρό κράτος των Σκοπίων. Και η αντιμετώπιση του πανθομολογούμενου αλυτρωτισμού των Σκοπίων. Το δεύτερο συνδέεται με την επιχειρηματολογία μας. Σαν να προκρίνουμε ως το πλέον σημαντικό επιχείρημά μας την ιστορία μας, την ιστορία των Μακεδόνων ως Ελλήνων και την συγκλονιστική πορεία του Μεγάλου Αλεξάνδρου στην Ανατολή.

Ο καθένας μας μπορεί να προσδώσει στον εαυτό του οποιοδήποτε επώνυμο επιλέγει. Κάτω από αυστηρές, βέβαια, προϋποθέσεις. Και η πιο βασική προϋπόθεση είναι το ενδεχόμενο σύγχυσης του επωνύμου του με τα επώνυμα άλλων προσώπων που έχουν κάθε λόγο να διακρίνονται και να διακριθούν. Το ίδιο ισχύει και για τους λαούς.  Ειδικά αν οι ξεχωριστοί λαοί συγκροτούν ένα εθνικό κράτος, ή τουλάχιστον συνιστούν την πλειοψηφία των πολιτών του εθνικού κράτους. Τα εθνικά κράτη νομιμοποιούνται από τις διεθνείς συμβάσεις που τα ιδρύουν ή τα αναγνωρίζουν. Η διεθνής κοινότητα ενδιαφέρεται για την βιωσιμότητα αυτών των κρατών.  Γι' αυτό και στις ιδρυτικές πράξεις αποδίδεται μεγάλη σημασία στην ονομασία. Μεγαλύτερη σπουδαιότητα, όμως, έχει η ασφάλεια των συνόρων και η ικανότητά τους να τηρούν και να εποπτεύουν στο εσωτερικό τους την εφαρμογή κάποιων θεμελιωδών κανόνων, τους ελάχιστα ανεκτούς για την διατήρηση της διεθνούς νομιμότητας. Η όλη συζήτηση για την ονομασία των Σκοπίων θα μπορούσε να καταπέσει σε δεύτερη προτεραιότητα, αν είχαν απαληφθεί όλοι οι παράγοντες ενθάρρυνσης ή προώθησης του αλυτρωτισμού. Αυτό είναι το κυρίαρχο ζήτημα. Ζήτημα και πρόβλημα. Το πολιτικό προσωπικό των Σκοπίων έχει διασπείρει των αλυτρωτισμό σε πολλούς τομείς. Στο Σύνταγμά τους. Σε πάμπολλα επίσημα κείμενά τους. Στην τεχνιτή πρόκληση δημιουργίας μιας δήθεν πολιτισμικής κληρονομιάς. Στο εκπαιδευτικό τους σύστημα. Η αντιμετώπιση αυτών των προβλημάτων πρέπει να έχει την απόλυτη προτεραιότητα μας.

Και φθάνουμε στην επιχειρηματολογία. Αναφερόμαστε αποκλειστικά στην ιστορία μας. Ποιος είπε, όμως, πως δεν συνιστά σημαντικό ιστορικό γεγονός και επιχείρημα η εγκατάσταση των Σλαβικών φύλων στην διεκδικούμενη περιοχή πριν από 14 αιώνες;  Μόνο η δική μας ιστορία έχει δικαιοπολιτική αξία; Και μόνη αυτή αποτελεί το απόλυτο επιχείρημα στη δημιουργία ή στην αναγνώριση μιας κρατικής οντότητας; Ειλικρινά ο Ελληνισμός έχει δράσει ιστορικά σε πολύ μεγαλύτερη περιοχή από τα σημερινά μας σύνορα. Διεκδικούμε αυτή την μείζονα περιοχή; Χωρίς να έχουμε σε αυτήν μόνιμους σημερινούς κατοίκους; Προφανώς αγνοούμε το σύνολο των συνθηκών που οδήγησαν το 19^ο αιώνα στη δημιουργία των εθνικών κρατών.

Αντώνης Ν. Βγόντζας

Νέα Σελίδα, Κυριακή 21 Ιανουαρίου 2018