(συνέχεια από προηγούμενο)

 

Τρίτη Υπόθεση Εργασίας

Είστε μόνος ή μόνη. Σε εφημερία ή εκτός νοσοκομείου. Τρείς άνθρωποι ταυτόχρονα σας ζητούν επειγόντως τη βοήθειά σας. Για οξύτατα προβλήματα υγείας. Κινδυνεύει και των τριών η ζωή.  Αντικειμενικά μπορείτε να συμβάλλετε σημαντικά, ώστε να σωθεί η ζωή μόνο του ενός από αυτούς. Πώς ενεργείτε; Φοβάστε ότι μπορεί να αναζητηθούν ευθύνες σας  για το ότι δεν θα προσπαθήσετε να προσφέρετε, έστω και αναποτελεσματικά, βοήθεια σωτηρίας και για τους τρείς; Και μήπως από αυτό το αίσθημα καταλήξετε σε μια συμπεριφορά φιλότιμων προσπαθειών, καθόλου αποτελεσματικών;

 

Για την απάντηση υπάρχει αφετηρία εκκίνησης.

Άρθρο 15 Κώδικα Ιατρικής και Δεοντολογίας : « Σύγκρουση καθηκόντων. Ο ιατρός που βρίσκεται μπροστά σε σύγκρουση καθηκόντων αντιμετωπίζει τη σύγκρουση αυτή με βάση την επιστημονική του γνώση, τη σύγκριση των έννομων αγαθών που διακυβεύονται, τον απόλυτο σεβασμό της ανθρώπινης ζωής και αξιοπρέπειας και τη συνείδησή του στο πλαίσιο των αρχών του άρθρου 2».Αναφέρεται στο άρθρο εκείνο που καταγράφει τους γενικούς κανόνες άσκησης του ιατρικού λειτουργήματος.

Τα διάφορα καθιερωμένα πρωτόκολλα εξειδικεύουν τις πιο πάνω αρχές. Δεν είναι όμως δεσμευτικές σε κάθε περίπτωση για τον δικαστή.

Δεν ασχολείσαι πρώτα με τον ασθενή που δεν αντιδρά, αλλά με αυτόν που δείχνει σημεία ζωής.

Ενδιαφέρεσαι περισσότερο για το νέο από τον ηλικιωμένο.

 

 

Τέταρτη Υπόθεση Εργασίας

 

Είστε ειδικευόμενος ιατρός σε μεγάλο νοσοκομείο με οργανωμένες κλινικές. Εφημερεύετε. Και για κάποιο λόγο ο ειδικευμένος ιατρός δεν είναι προσιτός σε εσάς. Σας προκύπτει ένα επείγον και πολύπλοκο περιστατικό, που ξεπερνά τις δικές σας γνώσεις και εμπειρία. Πού μπορείτε να απευθυνθείτε; Μόνο στο προσωπικό της κλινικής σας; Ή και σε οποιονδήποτε συνάδελφο που είναι σε εσάς προσιτός;

Είστε απλά ένας ειδικευόμενος γιατρός. Ας αφήσω τη νομολογία να απαντήσει. Άλλοτε σας αθωώνουν άλλοτε σας καταδικάζουν.

 

 

Πρώτη περίπτωση: Ειδικευόμενος εκτελούσε υπηρεσία γενικού εφημερεύοντος στο Τμήμα Επειγόντων Περιστατικών του 401 ΓΣΝΑ (διαλογή) ως ειδικευόμενος ιατρός (παθολόγος). Περί ώρα 00.30' προσήλθε στο ΤΕΠ  Ειδικός Φρουρός της Ελληνικής Αστυνομίας, ο  οποίος παραπονιόταν για άλγος στο στέρνο, κόπωση, εμετό και δυσχέρεια αναπνοής, αναφέροντας ατομικό και οικογενειακό ιστορικό υψηλής χοληστερίνης. Ο ειδικευόμενος δεν εξέτασε ο ίδιος τον ασθενή, ούτε τον υπέβαλε σε πλήρη εργαστηριακό έλεγχο προς διερεύνηση του προβλήματός του σε συνεργασία με τον ειδικό εφημερεύοντα καρδιολόγο και ενδεχόμενη εισαγωγή του στο νοσοκομείο για περαιτέρω έλεγχο και νοσηλεία, αλλά περιορίστηκε στην ενημέρωση, που είχε από βοηθό ιατρό διαλογής, που υπέβαλε τον ασθενή σε στοιχειώδη κλινική εξέταση και βρήκε τα αποτελέσματα φυσιολογικά. Έτσι ο ειδικευόμενος  συνέστησε την απομάκρυνση του ασθενούς από το 401 ΓΣΝΑ περί ώρα 00:45'. Ο ασθενής, περίπου στις  02.00' τη νύχτα  μεταφέρθηκε στο ΠΓΝΑ "Γ. Γεννηματάς", όπου διαπιστώθηκε ότι είχε υποστεί "οξύ έμφραγμα του μυοκαρδίου". Υποβλήθηκε άμεσα σε χειρουργική επέμβαση αγγειοπλαστικής της δεξιάς στεφανιαίας αρτηρίας. Ωστόσο, εγκαταστάθηκε νέο έμφραγμα στην αριστερή στεφανιαία αρτηρία και ο ασθενής απεβίωσε περί ώρα 04.30.

 Ο Άρειος Πάγος με την απόφαση 669/2011 έκρινε αιτιολογημένη την καταδίκη του ειδικευόμενου γιατρού, ο οποίος, ενώ όφειλε να παράσχει με ιδιαίτερη επιμέλεια, προσοχή και ευσυνειδησία την ιατρική του βοήθεια και φροντίδα, εξετάζοντας τους προσερχόμενους ασθενείς, επιβλέποντας και κατευθύνοντας τους εξετάζοντες βοηθούς ιατρούς της διαλογής και καλώντας αναλόγως της φύσεως του περιστατικού τον αντίστοιχο ειδικό εφημερεύοντα ιατρό για περαιτέρω χειρισμό, παρέλειψε να εκπληρώσει την υποχρέωσή του αυτή και ειδικότερα δεν εξέτασε  τον ασθενή ούτε τον υπέβαλε σε πλήρη εργαστηριακό έλεγχο, ώστε να διαγνωστεί εγκαίρως το έμφραγμα και να αντιμετωπιστεί το ταχύτερο δυνατόν, αφού είναι βέβαιο σύμφωνα με τους κανόνες της ιατρικής επιστήμης ότι στα εμφράγματα του μυοκαρδίου η άμεση αντιμετώπιση του περιστατικού είναι εξαιρετικά σημαντική για την επιβίωση του ασθενούς.

Δεύτερη περίπτωση: 2003 στη Ρόδο. Βρετανός τουρίστας, ο οποίος βρισκόταν στη Ρόδο για διακοπές, μεταφέρθηκε κατεπειγόντως στο νοσοκομείο και εισήχθη στο ΤΕΠ, μετά από πτώση από το μπαλκόνι του ξενοδοχείου του. Ειδικευμένοι γιατροί δεν βρίσκονταν στο νοσοκομείο ως όφειλαν, αν και ανήκαν στο εφημερεύον προσωπικό κατά την χρονική στιγμή και δεν ανευρέθησαν, παρά την ειδοποίησή τους. Ο ειδικευόμενος γιατρός που ανέλαβε να περιθάλψει τον ασθενή, προέβη σε ανεπαρκή διάγνωση και εσφαλμένη ιατρική αρωγή. Ο ασθενής απεβίωσε λίγες ώρες μετά.

Το Τριμελές Πλημμελειοδικείο Ρόδου προέβη στην καταδίκη, προεχόντως του ειδικευόμενου γιατρού, για το έγκλημα της ανθρωποκτονίας από αμέλεια. Ειδικότερα δέχτηκε ότι οι παραλείψεις του γιατρού οφείλονταν στο γεγονός ότι αυτός, από έλλειψη της προσοχής και της σύνεσης που όφειλε από τις περιστάσεις και μπορούσε να επιδείξει, δεν προέβλεψε το αξιόποινο αποτέλεσμα που επήλθε από τις παραλείψεις του αυτές.

 

Τρίτη περίπτωση: το 2001 στον Άρειο Πάγο. Νεαρός στρατιώτης εισήχθη σε μεγάλο κρατικό νοσοκομείο των Αθηνών με διάγνωση «επιληπτική κρίση-πιθανή κρανιοεγκεφαλική κάκωση» μετά από εκδήλωση κρίσης επιληψίας, πτώσης του στο έδαφος και τραυματισμού του στην αριστερή κροταφική χώρα. Την Τρίτη μέρα νοσηλείας υπέστη νέα κρίση και  παρουσίασε συμπτώματα πονοκεφάλου και αιμορραγίας του τραύματος στην κροταφική χώρα, γεγονός που ευαισθητοποίησε άμεσα τόσο τον ειδικευόμενο γαστρεντερολόγο όσο και την ειδικευόμενη στο δεύτερο έτος της παθολογίας δεύτερη κατηγορούμενη, που επίσης εφημέρευε, ώστε να του χορηγήσουν παυσίπονα. Επειδή τα συμπτώματα επέμεναν, οι κατηγορούμενοι ενεργοποίησαν τον μηχανισμό του νοσοκομείου ευθύς μόλις διαπίστωσαν ότι ο ασθενής δεν αντιδρούσε στα ερεθίσματα καθώς είχε περιέλθει σε κώμα. Ειδικότερα έδωσαν εντολή να κληθούν οι εφημερεύοντες ειδικευμένοι γιατροί, ο τεχνικός του αξονικού τομογράφου και να μεταφερθεί ο ασθενής στη ΜΕΘ ώστε να αντιμετωπισθεί από τους ειδικούς με τη βοήθεια μηχανημάτων. Αργότερα ο ασθενής κατέληξε.

Η απόφαση 1384/2001 του Αρείου Πάγου έκρινε ορθή και αιτιολογημένη την απαλλαγή των κατηγορούμενων-ειδικευόμενων γιατρών για ανθρωποκτονία από αμέλεια, δεδομένου ότι αποδείχθηκε αφενός ότι με βάση τις γνώσεις που είχαν, τα υπάρχοντα μέσα και τις οδηγίες από τους θεράποντες γιατρούς, κατέβαλαν κάθε προσπάθεια για την αντιμετώπιση της κατάστασης του ασθενούς, αφετέρου, ότι επέδειξαν κάθε δυνατή προσοχή για την εφαρμογή των κανόνων της ιατρικής και του κανονισμού του νοσοκομείου.

 

Τέταρτη περίπτωση: το 2012 στον Άρειο Πάγο. Κοπέλα, 19 ετών, κάτοικος εν ζωή Ιεράπετρας, παρουσίασε συμπτώματα οσφυαλγίας, κεφαλαλγίας, υψηλού πυρετού, τα οποία συνηγορούσαν στη διάγνωση μηνιγγιτιδοκοκκικής μηνιγγίτιδας. Ειδικευμένος γιατρός του νοσοκομείου Ιεράπετρας, δεν παρέμεινε κατά την εφημερία του μέχρι την 10η ώρα παρατείνοντας την εφημερία του με την παραμονή του στο χώρο του νοσοκομείου, παρά την ύπαρξη του σοβαρού περιστατικού, για το οποίο είχε ενημερωθεί σχετικά από τη μητέρα της θανούσας, αλλά αποχώρησε χωρίς να δείξει ενδιαφέρον για την ασθενή. Επιπλέον, όταν ενημερώθηκε τηλεφωνικά για την κατάσταση της ασθενούς από άλλη ιατρό, η οποία τον κάλεσε περί την 23.30 μ.μ. της ιδίας ημέρας για να έρθει στο νοσοκομείο και να επιληφθεί του περιστατικού, καθόσον τελούσε σε μικτή εφημερία (on call) από την οικία του, μέχρι την 8.30 π.μ. της επομένης ημέρας αυτός αρνήθηκε να μεταβεί στο νοσοκομείο και να εξετάσει ο ίδιος την ασθενή.

 

Αποτέλεσμα των ως άνω, ήταν να επιδεινωθεί η κατάσταση της ασθενούς, αφού έπασχε από οξεία μηνιγγοεγκεφαλίτιδα, η αντιμετώπιση της οποίας έπρεπε να είναι η άμεση έναρξη θεραπευτικής αγωγής και να επέλθει ο θάνατος αυτής στη μονάδα εντατικής θεραπείας του Γενικού Νοσοκομείου Αγίου Νικολάου Λασιθίου, όπου μεταφέρθηκε.

Με την απόφαση 436/2012, ο Άρειος Πάγος έκρινε αιτιολογημένη την καταδίκη του ιατρού ο οποίος, από αμέλειά του κατά την άσκηση των καθηκόντων του, δεν κατέβαλε την αρμόζουσα επιμέλεια και προσοχή και ενήργησε με συμπεριφορά αντίθετη με τους κανόνες του ιατρικού επαγγέλματος με αποτέλεσμα να προξενήσει το θάνατο της κοπέλας.

 

 

Πέμπτη Υπόθεση Εργασίας

 

Υπηρετείτε στο ΕΚΑΒ. Δέχεστε αλλεπάλληλες κλήσεις από πολλά νησιά της Ελλάδας για την ανάγκη μεταφοράς ασθενών στο κέντρο. Οι πληροφορίες που σας δίνουν οι συνάδελφοί σας, που σας καλούν από διάφορα μικρά νοσοκομεία και Κέντρα Υγείας δεν είναι σαφείς. Δε σας βοηθάνε καθόλου στην αξιολόγηση των περιστατικών. Ούτε για τη σοβαρότητά τους ούτε για τον επείγοντα χαρακτήρα τους. Είναι γνωστό το φαινόμενο της μετάθεσης ευθυνών. Και υπάρχει, για οποιονδήποτε λόγο, μόνο ένα διαθέσιμο ελικόπτερο. Τι απόφαση θα πάρετε; Να κάνω τα πράγματα λίγο πιο δύσκολα. Οι καιρικές συνθήκες είναι άσχημες. Οι κίνδυνοι ασφάλειας του ελικοπτέρου και του πληρώματος είναι σοβαροί. Μπορείτε να πάρετε την απόφαση και να  αξιώσετε την ανάληψη ενός τέτοιου κινδύνου;

Η νομοθεσία για το ΕΚΑΒ προβλέπει κανόνες και κριτήρια για τη λήψη της απόφασης, τα οποία είναι συμβατά με το άρθρο 15 του Κώδικα Ιατρικής Δεοντολογίας. Και σε κατακλείδα. Όλοι μας απαιτούμε από τους γιατρούς να εκτελούν το καθήκον τους, σύμφωνα με τον Όρκο του Ιπποκράτη.

Από κανέναν δε μπορούμε να απαιτήσουμε να είναι ήρωας και μάλιστα σε όλες τις ώρες της ζωής του.