ΑΝΤΩΝΗΣ ΒΓΟΝΤΖΑΣ

Αρθρογραφία  

arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
arrow
 






 

Loading

     Μέρος 11ο -Ο ψυχίατρος και οι ειδικές νευροχειρουργικές
--
Επιστροφή στο ¨Ηθικά και Νομικά Διλήμματα της ψυχιατρικής πράξης¨

Σχετικά άρθρα  

   

1. Ο ψυχίατρος και οι ειδικές νευροχειρουργικές παρεμβάσεις.

  • Ιστορία της λοβοτομής[1]:

Οι ρίζες της σύγχρονης ψυχοχειρουργικής εντοπίζονται στις τελευταίες δεκαετίες του 19ου αιώνα. Ξεκίνησε από ένα πείραμα του Γερμανού επιστήμονα Friedeich Golz σε σκύλους. Αυτό ενέπνευσε τον Gottlieb Burkhardt, γιατρό και επιμελητή σε άσυλο στην Ελβετία να αφαιρέσει το 1892 μέρος του εγκεφάλου έξι σχιζοφρενών ασθενών του που είχαν παραισθήσεις και γίνονταν πολύ επιθετικοί. Δέχτηκε κριτική από τις ιατρικές αρχές της εποχής του και γι' αυτό λίγες τέτοιες ψυχοχειρουργικές εκτελέστηκαν τα επόμενα σαράντα χρόνια. Το 1935, στην Αμερική, έγινε η πρώτη λοβοτομή σε χιμπατζήδες. Ο Antonio Egas Moniz ανέπτυξε τη χειρουργική μέθοδο της λευκοτομής, την οποία εφάρμοσε σε πολλούς ασθενείς του και σε συνεργασία με τους συναδέλφους του, ανακοίνωσε τα αποτελέσματα αυτής της μεθόδου στον ευρύτερο κόσμο. Η μέθοδος του Moniz αμφισβητήθηκε αλλά λίγα χρόνια αργότερα ο νευρολόγος Walter Freeman, εντυπωσιάστηκε από αυτή και μαζί με τον James Watts, τελειοποίησαν την τεχνική και πραγματοποίησαν πολλές εγχειρήσεις στην Αμερική από το 1936 και μετά. Κατά τη δεκαετία του '40 πραγματοποιήθηκαν εγχειρήσεις λοβοτομής σε μεγάλη κλίμακα, μάλιστα μεταξύ των ετών 1939 έως 1951 πραγματοποιήθηκαν στις Η.Π.Α. περισσότερες από 18.000 λοβοτομές. Η μέθοδος αυτή χρησιμοποιήθηκε ευρέως στην προσπάθεια να ελεγχθεί η ανεπιθύμητη συμπεριφορά, αντί να είναι η τελευταία θεραπευτική λύση για περιπτώσεις ασθενών χωρίς πιθανότητες βελτίωσης. Μάλιστα, αντιδραστικοί και πολιτικά απείθαρχοι πολίτες θεωρούνταν ψυχικά ασθενείς και υποβάλλονταν σε λοβοτομή. Τελικά, στα 1950, άρχισαν να ακούγονται οι πρώτες αντίθετες φωνές και ακόμα και οι υποστηρικτές της λοβοτομής δέχτηκαν ότι μόνο το 1/3 των εγχειρισμένων ασθενών θα καλυτέρευε, το 1/3 θα παρέμενε το ίδιο και το 1/3 θα χειροτέρευε. Οι ηθικές αντιρρήσεις άρχισαν να πολλαπλασιάζονται λόγω της μη αναστρέψιμης ζημιάς του εγκεφάλου και των εκθέσεων για σοβαρότατες παρενέργειες της εγχείρησης στην προσωπικότητα και τη συναισθηματική ζωή των ασθενών. Οι νευροχειρουργοί σε όλο τον κόσμο άρχισαν να εγκαταλείπουν τη λοβοτομή χάρη σε πιο ανθρωπιστικές μεθόδους θεραπείας (νέα αντικαταθλιπτικά φάρμακα). Το ενδιαφέρον για την προστασία των ασθενών κατά της λοβοτομής και άλλων παρόμοιων δραστικών θεραπειών μεταφράστηκαν σε νόμους στην Αμερική, στη δεκαετία του '70 και σε άλλες χώρες. Η ψυχοχειρουργική κατατάχθηκε ως πειραματική θεραπεία με πολλές εγγυήσεις για τα δικαιώματα του ασθενή.

Η αρχική εγχείρηση λοβοτομής πολύ σπάνια εκτελείται πλέον, αν ποτέ, παρ' όλο που σε πολλές χώρες γίνεται ακόμα δεκτή ως μορφή ριζικού ελέγχου της βίαιης συμπεριφοράς (Ιαπωνία, Αυστραλία, Σουηδία και Ινδία μεταξύ άλλων). Στη Σοβιετική Ένωση η λοβοτομή κρίθηκε παράνομη της δεκαετία του '40, όχι γιατί δε ήταν χρήσιμη στην καταπίεση των αντιπάλων του καθεστώτος (χρησιμοποιούσαν άλλες μεθόδους, όπως η αναγκαστική νοσηλεία), αλλά γιατί υπήρχε ένα ιδεολογικό κίνημα εναντίον της.

  • Παραδείγματα λοβοτομής βασισμένα σε ταινίες

α. Η φωλιά του Κούκου.

H ιστορία αφηγείται τη δράση ενός αντιδραστικού και φιλελεύθερου ανθρώπου μέσα σε ένα Ψυχιατρείο, όπου εφαρμόζονται μέθοδοι καταπίεσης της προσωπικότητας των τροφίμων του. Ο ήρωας βρίσκεται στο Ψυχιατρείο λόγω του επιθετικού του χαρακτήρα και της ατίθασης συμπεριφοράς του, η οποία ήταν προκλητική για τα ήθη της εποχής. Ο ίδιος αντιδρά συνεχώς στις παράλογες εντολές του προσωπικού και ειδικά μιας αυταρχικής νοσοκόμας που τον αντιπαθεί αλλά ταυτόχρονα τον φοβάται. Συνεργάζεται αρμονικά με τους άλλους τροφίμους, που τον ακολουθούν σε κάθε του πρωτοβουλία. Οι πράξεις του βρίσκουν αντίδραση από την πλευρά των ιατρών, που συμβολίζουν την εξουσία και την καταπίεση. Μετά από μια σειρά ενεργειών του και μετά από ένα ηλεκτροσόκ στο οποίο ο ήρωας υποβάλλεται σαν τιμωρία, το σύστημα τον συνθλίβει τελικά. Αφού δεν είναι δυνατόν να αντιμετωπίσουν και τις φιλελεύθερες απόψεις του, τον υποβάλλουν σε λοβοτομή. Στο ηρωικό τέλος της ταινίας, ένας από τους τροφίμους, ο Ινδιάνος, ο οποίος νοσηλευόταν λόγω της καταγωγής και των πολιτικών του φρονημάτων, σκοτώνει τελικά τον ήρωα για να τον απαλλάξει από την ταπείνωση που θα ακολουθούσε και ο ίδιος δραπετεύει.

β. Frances

Η πραγματική ιστορία της ηθοποιού Φρανσις Φάρμερ, η οποία από την εφηβική της ηλικία είχε φιλελεύθερο και ασυμβίβαστο πνεύμα. Κατά τη φοίτησή της στο Γυμνάσιο είχε γράψει μια έκθεση με τίτλο «Ο θεός πεθαίνει». Αργότερα, ταξίδεψε στην τότε Σοβιετική Ένωση όπου ασπάστηκε το κομουνιστικό ιδεώδες και γυρίζοντας στην Αμερική ακολούθησε ένα ριζοσπαστικό τρόπο ζωής, αντιδρώντας στο κινηματογραφικό και καλλιτεχνικό κατεστημένο της εποχής. Ο αντιδραστικός της χαρακτήρας έδωσε στους παραγωγούς την ευκαιρία να την χαρακτηρίσουν «ψυχασθενή» και αυτή να τεθεί με δικαστική απόφαση υπό την επίβλεψη της σκληρής και αυταρχική μητέρας της. Παραμένει ακόμα μυστήριο το αν τελικά υποβλήθηκε σε λοβοτομή (στη σχετική ταινία φαίνεται ότι υποβλήθηκε) αν και οι βιογραφίες που έχουν εκδοθεί για εκείνη υποστηρίζουν, στην πλειοψηφία τους, αυτή την άποψη.


[1] R. Sabbatini, The History of Psychosurgery, Brain and Mind Magazine, June 1997.



Σχετικά άρθρα
Μέρος 2ο-Ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας
Μέρος 3ο-Συνεχής εκπαίδευση του ψυχιάτρου στην προστασ
Μέρος 4ο-Ο ψυχικά ασθενής εταίρος στη θεραπευτική διαδï
Μέρος 5ο-Έχει ο ψυχίατρος υποχρέωση ενημέρωσης του ασθï
Μέρος 6ο -Θρησκευτικές, πολιτικές ή άλλες κοσμοθεωρητιï
Μέρος 7ο -Η υπέρβαση της θέλησης του ασθενούς
Μέρος 8ο-Ο πειρασμός της εκμετάλλευσης του ασθενούς
Μέρος 9ο-Ο ψυχίατρος ως πραγματογνώμων
Μέρος 10ο-Τα όρια της ψυχιατρικής έρευνας
Μέρος 11ο -Ο ψυχίατρος και οι ειδικές νευροχειρουργικές
Μέρος 12ο-Ο ψυχίατρος και ο κίνδυνος υποταγής του σε πολ

Share |
 
papa
Ανοίξτε την Βουλή! Επιτρέπεται σύγχυση στα εθνικά θέματα; ¨Πορεία στην Ομίχλη της Κρίσης¨

 

 

Το ότι δεν φταίνε τα θύματα είναι, περίπου, βέβαιο. Τα περισσόÏ

Το non paper της αμερικανικής πρεσβείας και η τουρκική επιχειρημα

 

 

Πάρα πολύς κόσμος παραβρέθηκε στην παρουσίαση του Î

 

«ΔΙΚΗ»

20  χρόνια μετά την παραπομπή του Ανδρέα Παπαν

webdesign by mediapro || content management by fgcms